بررسی مراسم و لباس‌های عروسی سلطنتی اردن

برای اولین‌بار بعد از 30 سال در اردن یک عروسی سلطنتی برگزار شد. در این مراسم ولیعهد اردن، حسین 28 ساله و وارث ملک عبدالله دوم و ملکه رانیا با رجوا خالد بن مساعد بن سیف بن عبدالعزیز آل سیف 29 ساله و  معمار که از سمت مادر به شاهزاده‌های آل سعود متصل است، ازدواج کرد. آخرین باری که عروسی سلطنتی در این مقیاس در اردن برگزار شد مربوط به سال 1993 بود، زمانی که عبدالله دوم، ولیعهد آن زمان با رانیا آل یاسین متولد کویت از پدر و مادری فلسطینی پیمان زناشویی بستند. این زوج سلطنتی 3 فرزند دیگر هم دارند: شاهزاده ایمان 26 ساله که در ماه مارس در یک مراسم کوچک‌تر با یک سرمایه‌دار ونزوئلایی یونانی تبار ازدواج کرد، شاهزاده سلما 22 ساله و شاهزاده هاشم 18 ساله.

www.brides.com

اگر بخواهیم از سابقه‌ی تاریخی این کشور بگوییم شاید تنها بتوان در چند سطر آن را بیان کرد زیرا تا پیش از جنگ جهانی اول این قسمت از صحرای عربستان به عنوان بخشی از خاک عثمانی به شمار می‌رفت اما با فروپاشی عثمانی و تقسیم آن به کشورهای کوچک‌تر، کشور اردن هم تحت قیمومیت بریتانیا از سال 1921 آغاز به حیات کرد. خاندان سلطنتی اردن معروف به هاشمیان از همان ابتدا حکومت را در این کشور به دست گرفتند. استقلال اردن در سال 1946 اتفاق افتاد و از آن زمان از زیر پرچم بریتانیا بیرون آمدند.

از آن‌جایی که این مراسم بیشتر یک مراسم سنتی است، زنانی که شرکت کرده بودند از جمله شخص ملکه رانیا، دخترانش و مادر عروس، لباس‌های سنتی عربی و مدل‌های زیبایی از کفتان با رنگ‌های شاد به تن داشتند. دود عودهای معطر فضا را آکنده بود. با ورود عروس سلطنتی اردن خوانندگان زن با همراهی یکدیگر آوازهایی به زبان عربی در مدح عروس و شکرگزاری خداوند سردادند و زنانی با لباس‌های کرم رنگ در حالی که برسرش گلبرگ‌های سفید می‌ریختند ورود او را خوشامد گفتند. در ادامه‌ی مجلس جشن چند خواننده‌ی زن اشعاری را خواندند و نوازندگان هم موسیقی نواختند. بعد از آن مهمانان به همراه خانواده عروس و داماد به رقص و پایکوبی پرداختند. ملکه رانیا در میان مهمانان صحبت کرد و این عروس و عروسی را بسیار فرخنده و مسرت‌بخش دانست. در انتهای مراسم با شام از آن‌ها پذیرایی شد.

مراسم حنابندان عروس اردن
مراسم حنابندان عروس اردن

عروس سلطنتی اردن؛ لباس حنابندان

www.scmp.com

موتور سوارانی با موتورهای قرمز رنگ؛ این‌گونه مشایعت ریشه در زمان ملک عبدالله اول، بنیان‌گذار اردن دارد. صفوفی از اسب‌های سفید با سوارانی که ملبس به کت قرمز و شلوار آبی تیره هستند که برای رویدادهای مهم در اردن از این رژه استفاده می‌شود. در مراسم ازدواج شاهزاده حسین با رجوا السیف هم از این سواران استفاده شد.

خانواده هاشمی‌ها از خاندان هاشم می‌آیند که از اوایل قرن دهم با اجازه‌ی رسمی حکومت عثمانی بر صحرای عربستان حکومت می‌کردند. بعد از تجزیه‌ی عثمانی، بریتانیا بخش کوچکی از صحرای عربستان را به پاس خدماتی که داشتند به این خاندان واگذار کرد و حکومت اردن شکل گرفت. خاندان هاشمی خود را منتسب به پیامبر اکرم (صل الله و علیه و آله) معرفی می‌کنند و مذهب آن‌ها سنی است.

آثار باستانی کشور اردن
آثار باستانی کشور اردن

رسومات ویژه عروسی سلطنتی اردن

شکوه این مراسم را هواپیماهای تک نفره‌ی قرمز رنگ ارتش اردن کامل می‌کردند که بالای سر عروس و داماد سلطنتی اردن پرواز می‌کردند.

مراسم مشایعت عروس و داماد اردن
مراسم مشایعت عروس و داماد اردن

مراسم عقد این زوج سلطنتی در روز اول ژوئن در کاخ زهران اردن در پایتخت این کشور، امان، با بیش از 140 مهمان برگزار شد. مهمانان این عروسی اعضای خانواده‌ی سلطنتی هاشمی، خانواده‌های سلطنتی از سراسر جهان و هم‌چنین سران کشورها بودند. این مراسم ترکیبی از یک ضیافت سلطنتی و دیپلماتیک آمیخته شده با سنت عرب و مدرنیته در غرب هم‌چنین ترکیبی، از آداب و رسوم مسلمانان آغشته شده به رسومات مسیحیت بود.

همراهی برادر داماد، شاهزاده هاشم با عروس سلطنتی اردن
همراهی برادر داماد با عروس

عروس و داماد به سمت پدر و مادر داماد که منتظر آن‌ها بودند رفتند تا از 1700 مهمانی که به این عروسی دعوت داشتند استقبال کنند. مهمانان این مراسم اعضای خانواده‌ی هاشمی، سران کشورهای خارجی و عرب و مقامات عالی‌رتبه که برای ضیافت عروسی دعوت داشتند بودند. دکوراسیون کاخ حسینیه برای این روز مخصوص آراسته شده بود که شامل صنایع دستی اردن، گیاهان مخصوص کشور اردن، جزئیات مدرن تلفیق شده با هنر اسلامی بود. در ادامه‌ی مراسم عروسی بریدن کیک بود که در میان اعراب با اهدای شمشیر به داماد انجام می‌شود و عروس داماد با شمشیر کیک را می‌برند.

مراسم استقبال از عروس و داماد با سربند شماغ عربی
مراسم استقبال از عروس و داماد با سربند شماغ عربی

عروسی سلطنتی اردن و لباس‌های طراحی شده برای جشن

لباسی که رجوا السیف به سفارش رانیا ملکه‌ی اردن به تن کرده بود، لباسی بود که یک طراح عربستانی به نام حونایدا سرافی Honayda Serafi  بیش از 2000 ساعت بر روی آن کار کرده بود. نمای کلی لباس سفید و طلایی بود و پارچه‌ی اصلی آن کرپ بود. رویه‌ی لباس الهام گرفته از نجدی معروف به ثوب السحابی (ثوب به معنی پوشاک) بود که خاستگاه آن عربستان سعودی است. لباس تلفیقی از طرح سنتی لباس زنان عرب به همراه طرح مدرن و به روزشده‌ی آن بود. این سبک لباس را زنان اغلب کشورهای عربی از آفریقا گرفته تا عربستان، فلسطین و اردن و دیگر کشورهای عربی به تن می‌کنند. طراح با خلق چنین لباسی قصد یکی کردن فرهنگ عربستان و اردن را داشت.

نمایی از لباس حنابندان عروس اردن
نمایی از لباس حنابندان عروس اردن

www.hellomagazine.com


منبع: https://mag.sarak-co.com/rajwa-al-saif-queen-rania-wedding-party/

لباس داماد یک لباس نظامی سیاه، سفید و قرمز با تزیینات طلایی بود. ملکه رانیا برای مراسم عقد لباسی سر تا پا مشکی از کلکسیون کوتور پاییز 2022 کریستین دیور انتخاب کرده بود که دور مچ آستین‌هایش و پشت لباس تزیینات نقره‌ای کار شده بود. هم‌چنین او برای مهمانی شب لباسی از الی صعب را برگزیده بود. از مهمانان خاص این مراسم می‌توان به پرنس و پرنسس ولز ویلیام و کیت، شیخ موزا همسر پادشاه قطر، همسر جو بایدن رئیس جمهور آمریکا، پادشاه مالزی، خوان کارلوس اول پادشاه اسپانیا و ملکه سوفیا، پادشاه و ملکه هلند نام برد که هر کدام با استایل‌های ویژه‌ی خود به این ضیافت رونق بخشیدند. 

خواهر شاهزاده در لباس مراسم عقد
خواهر شاهزاده در لباس مراسم عقد
لباس تعدادی از مهمانان در عروس سلطنتی اردن
لباس تعدادی از مهمانان

تاج عروس سلطنتی اردن

بعد از این‌که عروس و داماد سلطنتی اردن به عقد یکدیگر درآمدند، آلاچیق گل‌آرایی شده را ترک کردند و به باغ آمدند تا مهمانان مراسم عقد را بدرقه کنند. سپس سوار بر لندروور سفید رنگی که اهدایی ملکه‌ی انگلستان بود و از گل‌های زینتی برای زیباتر کردن آن استفاده کرده بودند شدند و در معیت کاروان قرمز به سمت کاخ حسینیه حرکت کردند. زمانی که عروس و داماد سلطنتی اردن از قصر خارج شدند در یکی از خیابان‌ها به کاروان مشایعت‌کننده پیوستند.

کاروان همراه عروس و داماد
کاروان همراه عروس و داماد

بعد از قرار گرفتن عروس در جایگاه ویژه، خطبه‌ی عقد توسط امام دربار هاشمی خوانده شد و عروس و داماد سوره‌ی فاتحه را قرائت کردند. به رسم اعراب، عروس و داماد حلقه‌هایشان را که در دست راست قرار داشت خارج کردند و در دست چپ یکدیگر نشاندند. در این زمان صدای شادی زنان برخاست که عرب‌ها به این صدا «زاغروته» می‌گویند. این اصطلاح در انگلیسی به ululation و در فارسی به هلهله و کل کشیدن معروف است. در واقع این صدا نفیر شادی برای آغاز زندگی جدید برای عروس و داماد است.

شاهزاده حسین ولیعهد اردن
مراسم عقد از نمایی نزدیک

کاروان قرمز، مشایعت کننده‌ی عروس و داماد سلطنتی اردن به کاخ حسینیه

کاروان مشایعت‌کننده شامل اسب سواران با کت‌های قرمز که پشت‌سر ماشین عروس و داماد حرکت می‌کردند بود. در کنار ماشین سفید، 8 عدد لندروور قرمز رنگ در حالی که ماشین سفید عروس و داماد را در احاطه‌ی خود داشتند به جلو می‌راندند. در قسمت جلوی ماشین‌های قرمز، زنان و مردانی با لباس‌هایی به رنگ‌های مشکی، سفید و سبز که نمایان‌گر پرچم کشور اردن است حرکت می‌کردند.

www.saudimoments.com

سرافی با در نظر گرفتن این پیوند و مراسم، پادشاهی اردن را با عربستان درهم آمیخته بود. متریالی که بر روی این لباس به کار رفته بود: سرمه، منجوق، ملیله، نخ‌های ابریشمی طلایی رنگ، گل‌های برجسته، مرواریدهای طلایی، پولک و پارچه‌هایی که به شکل گل درآمده بودند. به غیر از طرح گل که روی لباس دوخته شده بود، اشکالی مانند نخل و عبارت‌های عربی که عشق را برای این زوج آرزو می‌کرد هم در قسمت های مختلف لباس دیده می‌شد.

نمایی از لباس حنابندان عروس اردن
نمایی از لباس حنابندان عروس اردن
عبارات عربی بر روی لباس حنابندان
عبارات عربی بر روی لباس حنابندان

شاهزاده‌ی اردن و رجوا السیف؛ مراسم عقد و عروسی

گمانه‌زنی‌هایی بود که عروس از تاج ملکه رانیا استفاده خواهد کرد و آن را بر سر خواهد گذاشت. اما او تاجی متفاوت را بر سر گذاشته بود که گروه طراحی  fred jewerlley آن را طراحی کرده بودند. تاج عروس بر پایه‌ی پلاتین ساخته شده بود و بر روی آن از سنگ‌های الماس و برلیان استفاده شده بود.

لندروورهای قرمز پشت صفوف رنگی، شکل مثلث انتهای پرچم اردن را نمایش می‌دادند و ماشین سفید عروس و داماد تداعی‌کننده‌ی ستاره‌ی سفید رنگ میان مثلث قرمز در پرچم بود. در قسمت جلوی صفوف زنان و مردان پرچم‌پوش، موتورسوارانی با موتورهای قرمز و لباس‌های نظامی ارتش اردن بودند. در مقابل همه‌ی این‌ها نوازندگان ارتش مسلح اردن در حالی که به صورت مورب رژه می‌رفتند مارش نظامی و شادی می‌نواختند.

اما در این مراسم که یک مراسم ترکیبی با آیین دو مذهب بود، عروس سلطنتی اردن به همراه برادر داماد این مسیر را پیمود. گمانه‌زنی‌هایی برای علت این تغییر جایگاه وجود دارد. بعضی علت آن را حضور پدر عروس به عنوان استقبال کننده از مهمانان دانستند و بعضی دیگر نداشتن چنین رسمی را در میان اعراب عنوان کرده‌اند.

مراسم عقد در کاخ زهران
مراسم عقد در کاخ زهران
نمایی از آلاچیق و مهمانان مراسم عقد
نمایی از آلاچیق و مهمانان مراسم عقد

در این روز ملک عبدالله دوم به همراه همسرش ملکه رانیا درحالی که گروه موسیقی نیروهای مسلح اردن در کنار آن‌ها مشغول نواختن بودند از مهمانانی که برای مراسم عقد این زوج جوان آمده بودند استقبال کردند. با ورود داماد، هر سه نفر به آلاچیق گل‌آرایی شده در باغ قصر پیوستند و عروس سلطنتی اردن با همراهی خواهر و برادر کوچک‌تر ولیعهد، شاهزاده هاشم و شاهزاده سلما، وارد قصر شد. شاهزاده هاشم، عروس را تا رسیدن به جایگاه عقد همراهی کرد. در آیین مسیحی، پدر عروس این همراهی را بر عهده دارد.

یک هفته قبل از مراسم عروسی، ملکه رانیا یک مراسم حنابندان برای عروس سلطنتی اردن برگزار کرد. مهمانان این مراسم از زنان خاندان هاشمی بودند. در این مراسم از مهمانان در بدو ورود با قهوه‌ی عربی استقبال می‌شد. در میان مهمانان زنانی حضور داشتند که برای داوطلبین نقش حنا بر روی دستشان می‌کشیدند و علاوه بر نقوش گل و طرح‌های مختلف، عبارت «الأمیر الحسین» هم زیاد دیده می‌شد. نوازندگان در جایگاه خاص می‌نواختند و رقصنده‌ها می‌رقصیدند. با ورود ملکه رانیا به همراه مادر عروس و پشت سر آن‌ها خواهر‌های داماد؛ ایمان و سلما، زنانی که با لباس‌های آبی آسمانی که مدل لباس‌های عربی با دامن‌های بلند داشت، در دو ردیف ورودی ایستاده بودند، بر سر آن‌ها گلبرگ‌های سفید ریختند و زاغروته کشیدند.

لباس عروس سلطنتی اردن را برای مراسم عقد طراح معروف عرب الی صعب طراحی کرده بود. یقه‌ی لباس او به شکل نامتقارن بود و آستین‌های بلند داشت. دامن لباس به صورت تنگ ساده در قسمت جلو و در قسمت پشت دامن بلند دنباله‌دار با گلدوزی‌های زیبا  بود. تور سر عروس تا روی زمین و بلندتر از دامن پشت‌ سرش ادامه داشت. برای ضیافت شب لباس رجوا السیف از میان لباس‌های آلتا مدا برند دلچه اند گابانا انتخاب شده بود. یک لباس سفید با آستین‌های کوتاه و دستکش‌های ساتن بلند تا بازو. دامن این لباس فون بزرگ تا روی زمین بود و تزییناتی به رنگ سفید و پیچ خورده سرتاسر آن را پوشانده بود.

لباس عروس برای ضیافت شب از برند دلچه اند گابانا
لباس عروس برای ضیافت شب از برند دلچه اند گابانا

اتحاد استراتژیک بالقوه بین اردن و همسایه نفت خیزش از اهمیت ویژه‌ای برخوردار است. نتیجه‌ی این عروسی از نظر استراتژیک اتحاد این دوکشور است که راه خوبی برای تبلیغ سلطنت آینده‌ی شاهزاده حسین و ملکه آینده اش به شمار می‌رود.

سابقه‌ی تاریخی خانواده سلطنتی اردن

رویه‌ی لباس نجدی ردایی است که از سر تا پا را در بر می‌گیرد اما در لباس رجوا در مدل آن تغییراتی داده شده بود. این ردا از تور بود و در قسمت پایین‌تر آستین و مچ دستانش را در برگرفته بود و بلندی آن تا میان ساق پا بود. سرتاسر سرپوش او را طرح‌های فاخر طلادوزی پوشانده بود که با نخ‌های ابریشمی دوخته شده بود. اشکالی که بر روی سرپوش دوخته شده بود به شکل مثلث معکوس بود که گمان می‌رود نقوشی از طرح‌های سنتی عربی و تاریخ تمدن اعراب است.

ورودی عروس و داماد به کاخ حسینیه با استقبال «زافه» zaffe همراه بود. زافه رسمی است در میان اعراب که با ورود عروس و داماد به مجلس آغاز می‌شود. در این هنگام پدر عروس به استقبال آن‌ها می‌رود سپس گروه موسیقی با طبل شروع به شادی می‌کنند و رقصنده‌ها به آن‌ها خوشامد می‌گویند و در مقابل آن‌ها به رقص و پایکوبی می‌پردازند. عروس و داماد سلطنتی اردن توسط گروه موسیقی نیروهای مسلح که سرپوش‌های مخصوص اعراب به نام «شماغ» را بر سر داشتند به حیاط بیرونی هدایت شدند.

نکته‌ی قابل توجه در مورد تاج این بود که عباراتی به زبان عربی بر روی آن نوشته شده بود. عباراتی مثل: «رجواتم من الله»، «الله اکبر» و «بهجه من الروح». اکسسوری دیگری که عروس سلطنتی اردن استفاده کرده بود یک جفت گوشواره برلیان هماهنگ با تاج روی سرش بود. قبل از مراسم عروسی شاهزاده حسین، در مراسم عروسی خواهرش ایمان، نام عروس در انتهای تاجی که بر سر گذاشته بود نوشته شده بود. شاید این هم رسمی باشد که در میان اعراب سلطنتی باب می‌شود.

تاج عروس منقش به عبارات عربی
تاج عروس منقش به عبارات عربی

منابع: